8 METOD PROJEKTOWANIA ARCHITEKTURY KORPORACYJNEJ.

W wielu organizacjach można spotkać się z sytuacją, w której osoba dedykowana do określonego projektu, sama musi ustalić priorytety dla inicjatyw wypracowanych w ramach projektu. Aby odpowiednio wykonać to zadanie, potrzebna jest dobra znajomość strategii biznesowej.

Strategię określają cele, które powinny znaleźć odzwierciedlenie w realizowanych projektach. Zdarza się jednak, że poszczególne przedsięwzięcia konkurują ze sobą lub się pokrywają, a czasami nawet kierownicy projektów nie wiedzą o istnieniu innych projektów.

Organizacje, których dotyczy powyższa sytuacja, próbują oczywiście ten problem rozwiązać. Dlatego najczęściej decydują się na powoływanie roli lub jednostki organizacyjnej, której celem jest zarządzanie projektami z perspektywy programu oraz portfela projektów. 

Jednak samo stworzenie dedykowanej jednostki organizacyjnej nie wystarczy. Trzeba również mieć pomysł na to, jak powiązać infrastrukturę organizacji, często rozbudowaną i niekompatybilną, z ambitnymi celami biznesowymi. Problem ten adresuje pojęcie architektury korporacyjnej. 

Czym jest architektura korporacyjna?

Architektura korporacyjna to opis organizacji w postaci wyszczególnienia jej komponentów oraz wzajemnych powiązań pomiędzy nimi wraz z wytycznymi dotyczącymi zarządzania. Przy czym komponent definiowany jest jako dowolny element organizacji, który służy do jej konstruowania, mogą to być ludzie, procesy biznesowe oraz systemy informatyczne.

Zastosowanie podejścia dotyczącego architektury korporacyjnej znacznie ułatwia zarządzanie organizacją. Przede wszystkim pozwala połączyć strategię z procesami biznesowymi oraz systemami informatycznymi. Umożliwia to szybsze i lepsze podejmowanie decyzji w zakresie zarządzania projektami, alokacji zasobów, optymalizacji itp. 

Wgląd w organizację z perspektywy architektury korporacyjnej zapewnia systemowe podejście do zarządzania rozwojem organizacji.

Jest to podejście, które zapobiega myśleniu silosowemu polegającemu na tym, że realizowane są projekty istotne z punktu widzenia wydzielonej części organizacji, ale nie uwzględniające jej całościowych celów.

Powstało wiele metodyk zarządzania architekturą korporacyjną. Jak można się domyśleć, jest to bardzo duże przedsięwzięcie. W tym artykule zebrałam osiem metod, które wspierają proces projektowania architektury korporacyjnej. Zastosowanie tych narzędzi pomaga skupić się na projektach, które są istotne dla rozwoju organizacji. Pozwalają one również spojrzeć na projekty z szerszej perspektywy.     

Metody projektowania architektury korporacyjnej

Macierz ambicji innowacyjnych

Macierz ambicji innowacyjnych (macierz Ansoffa) służy do stworzenia zrównoważonego portfela projektów. Więcej o tej technice napisałam w artykule Macierz Ansoffa, skuteczne podejście do transformacji. W macierzy uwzględnione są dwa wymiary – projekty oraz rynki. W obrębie tych dwóch wymiarów analizuje się trzy główne typy innowacji: podstawowe, pokrewne oraz innowacyjne.

Zrównoważony portfel to taki, który, w którym znajdują się produkty i usługi z każdego z trzech typów innowacji. Jako przepis na zrównoważony portfel zaleca się stosować tzw. regułę 70-20-10. Oznacza to inwestowanie 70% zasobów w innowacje podstawowe, 20% w innowacje pokrewne i 10% w innowacje transformacyjne.

Business Model canva

Model biznesowy przedstawia, w uproszczony sposób, logikę biznesową firmy. Składa się z dziewięciu elementów, które wpisują się w proces zarabiania przez firmę pieniędzy. Model jest ramą, na której można zwizualizować wszystkie, kluczowe działania w firmie. Jest to metoda poszukiwań prowadząca do wskazania kroków, których celem jest unowocześnienie firmy.

Arkusz kontekstu innowacji

Kontekst innowacji odnosi się zarówno do czynników otoczenia jak i działalności samej firmy. Kontekst ma wskazać, jakie są uwarunkowania zewnętrzne oraz jakie niesprawności należy wyeliminować wewnątrz organizacji, żeby ją rozwijać. Każdą zmianę należy analizować w szerszym kontekście. Trzeba wiedzieć i rozumieć, w jakich warunkach rozwiązanie jest projektowane. 

Jeżeli dobrze zostanie zdiagnozowany kontekst rozwiązania – będzie to mieć istotny wpływ na powodzenie projektu, którego celem jest dostarczenie danego rozwiązania. Do takiej diagnozy może posłużyć prosty schemat do logicznego wyciągania wniosków. Chodzi głównie o to, żeby przeanalizować określone zjawiska w celu wyciągnięcia odpowiednich wniosków.

Mapa procesu

Jest to narzędzie do planowania i zarządzania, które wizualnie opisuje przebieg pracy. Mapa pokazuje, co i kto jest zaangażowany w proces, i może być wykorzystywana w celu identyfikacji obszarów, w których proces powinien zostać usprawniony. Mapowanie procesów jest niezbędne do skutecznego i efektywnego funkcjonowania organizacji. Szczegółowa znajomość procesu biznesowego ułatwia zarządzania projektami.

Analiza SWOT

Analiza SWOT jest jedną z podstawowych metod analizy strategicznej przedsiębiorstwa. Nazwa metody jest akronimem angielskich słów. Można ją stosować dla całego przedsiębiorstwa lub w poszczególnych sferach jego funkcjonowania. Podstawowym zastosowaniem tej techniki jest analiza potencjału firmy jako całości.

Arkusz tezy innowacyjności

Teza innowacyjności wytycza zakres projektów, którymi firma chce się zajmować. Celem narzędzia jest jasne określenie, jak firma zapatruje się na przyszłość oraz jakie są jej strategiczne cele w obszarze innowacyjności. Proces definiowania tezy powinien prowadzić do sformułowania narracji strategicznej, którą powinno dać się zawrzeć na jednej stronie.

Nie istnieją konkretne wytyczne dotyczące formułowania takiej strategii, dlatego szablon (przykład znajdziesz tutaj) może być dobrowolnie zmieniany.

Gdy jednak teza zostanie sformułowana, firma powinna się jej, w miarę możliwości ściśle trzymać. Jest to również dobry punkt wyjścia do definiowania mierników sukcesu. Teza powinna pomóc określić, w co firma powinna inwestować oraz wskazać pracownikom, na czym powinni się koncentrować.

Wizja przyszłości

Wskutek przyjęcia tezy innowacyjności firma powinna inwestować głównie w pomysły, które wiążą się z konkretną wizją. Wizja przyszłości to zwizualizowanie tego, jak wyobrażamy sobie przyszłość dotyczącą branży, w której działa organizacja; ludzi, czyli użytkowników produktów i usług; technologii itp. 

Arkusz analizy portfela

Arkusz analizy portfela pomaga odpowiedzieć firmie na pytanie, czy w zakresie innowacji, aktualny skład portfela umożliwia firmie realizację przyjętych założeń. Jest to narzędzie, które wspiera firmę w strategii transformacyjnej. Arkusz stanowi mapę drogową transformacji, dzieli się na trzy sekcje odpowiadające trzem horyzontom innowacyjnym.

W pierwszej kolejności należy określić, jak obecnie przedstawia się udział poszczególnych projektów w portfelu. Następnie należy wyznaczyć docelowy poziom poszczególnych projektów oraz horyzonty.

Wcielenie mapy w życie spowoduje, że dana firma przestanie się interesować wyłącznie swoim podstawowym produktem, dzięki czemu zbuduje dla siebie bardziej zrównoważoną przyszłość. Analiza portfela pozwala ocenić, czy już posiadamy to, co jest nam potrzebne, żeby osiągnąć założone cele.

Podejmowanie decyzji w sprawie składu portfela powinno poprzedzać sformułowanie tezy innowacyjności, w przeciwnym razie w portfelu mogą się znaleźć przypadkowe projekty.

Więcej o opisanych powyżej narzędziach można dowiedzieć się z książki “Korporacja niczym startup” autorstwa Tendayi Viki, Dan Toma oraz Esther Gons. 

A jeśli chcesz poznać więcej narzędzi, zapraszam do strefy Narzędziownik.

Image source: Esther Gons, thecorporatestartupbook.com