SCAMPER, CZYLI JAK ZOSTAĆ INNOWATOREM

Każdy chyba znalazł się w takiej sytuacji, kiedy musiał coś wymyślić, a tu pustka w głowie. W takich chwilach czekamy z reguły, aż coś kliknie i nas olśni. A tu nic, tylko zegar klika i bezlitośnie daje nam do zrozumienia, że czasu coraz mniej.

Niektórzy w takich chwilach próbują zmusić się do większej kreatywności, na przykład poprzez burzę mózgów. Rzucają więc swobodnie pomysłami. Jednym, drugi…dwudziestym. W ten sposób na pewno można się rozluźnić i miło spędzić czas, ale często nie przynosi to spodziewanych rezultatów.

Z pomocą może przyjść SCAMPER. Metoda, która ma nieco sztywniejsze ramy niż klasyczna burza mózgów, ale za jej pośrednictwem możemy wymyślić bardziej konkretne i innowacyjne pomysły.

Jak obudzić w sobie innowacyjność?

Innowacyjność najczęściej jest utożsamiana z wymyślaniem czegoś zupełnie nowego. To prawda, tylko że to „coś nowego” to jest rezultat. Schemat myślenia podpowiada nam, że powinniśmy mieć wizję, która będzie zalążkiem innowacji. Innowacyjność nie jest jednak wizją. Jest to proces podejmowania drobnych, ale nieszablonowych kroków.

Nie możesz zmusić siebie do wymyślenia czegoś wielkiego. Możesz za to wykonywać takie ćwiczenia, które przybliżą Cię do tego celu. Istnieją bowiem techniki, które efektywnie pobudzają wyobraźnię.

Najbardziej wartościowe pomysły powstają w następstwie procesu twórczego. Ten proces polega na tym, że bierze się coś, co jest nam dobrze znane i przenosi się to na zupełnie nowy grunt.  

Tak na przykład (jak na obrazku) wygląda efekt tego procesu w przypadku Christopha Niemanna cenionego ilustratora. Stworzył on m.in. projekt sunday sketches, w którym nadaje zwykłym przedmiotom zupełnie inny charakter, niż ich pierwotne przeznaczenie.

Nie czekaj zatem na wizję, tylko wybierz losowy przedmiot i wpatruj się w niego tak długo, aż dostrzeżesz w nim nowe znaczenie. Prawdopodobnie największym wyzwaniem w tym ćwiczeniu będzie uwolnienie się od faktycznej funkcji tego przedmiotu. Dlatego jeśli samemu trudno jest Ci nadać nowe życie wybranemu przedmiotowi, to wykorzystaj do tego metodę SCAMPER.

Na czym polega SCAMPER i jak tę metodę stosować?

U podstaw tej metody leży przekonanie, że wszystkie nowo wytworzone produkty są w rzeczywistości modyfikacją tych istniejących. SCAMPER polega na wykonaniu siedmiu kroków, które pomagają wprowadzać innowacje w zakresie istniejącego produktu lub usługi. W ramach tych kroków należy zadawać sobie, jak najwięcej pytań, których celem jest odwrócenie uwagi od pierwotnego przeznaczenia analizowanego rozwiązania. SCAMPER to akronim utworzony od pierwszych liter następujących kroków:

Substitute (zastąp jeden element innym):

W tym kroku należy rozważyć następujące pytania: Co mogę zastąpić lub zmienić w moim produkcie, lub usłudze? Być może jest jakiś element, który można wymienić na inny i dzięki temu wdrożyć usprawnienia? A może zmienić nazwę, proces lub procedury? itp.

Combine (łącz różne elementy):

Zastanów się, jakie elementy można wyłączyć z produktu/ usługi  i połączyć je w zupełnie nowe rozwiązanie w celu zwiększenia synergii? Jakie funkcje, procesy lub komponenty mogę łączyć?

Adapt (adaptuj istniejące rozwiązania):

W tym przypadku pomyśl, jakie istniejące rozwiązania możesz zaadaptować do swojego produktu/ usługi? Być może warto skopiować jakiś proces albo pomysł?

Modify (modyfikuj elementy):

Pytania, które należy tutaj rozważyć to: co mogę zmodyfikować? Czy mogę w jakiś sposób zmienić przedmiot? Czy mogę zmienić znaczenie, kolor lub kształt? Może trzeba ten obiekt rozwinąć albo zminimalizować. Pomyśl o zmianie części lub całości analizowanego obiektu.

Put to another use (zmień zastosowanie): 

Pomyśl, jakie są nowe sposoby korzystania z produktu lub usługi? Czy możliwe jest dotarcie do innych użytkowników, jeśli nastąpi zmiana? Czy istnieje inny rynek dla zmienionego produktu? Zastanów się, jak poradziłoby sobie z danym rozwiązaniem dziecko albo osoba starsza.

Eliminate (usuń niektóre elementy):

Usuń jakiś element ze swojego produktu lub usługi. Może okaże się, że była zbędna. Pomyśl, co może się stać, jeśli wyeliminujesz, uprościsz lub zminimalizujesz swój obiekt. Stopniowo możesz zawęzić rozwiązanie do tej części lub funkcji, która jest najważniejsza.

Reverse (odwróć perspektywę):

Przykładowe pytanie, które możesz sobie zadać w tym kroku to: co by się stało, gdyby proces dostarczania usługi/ produktu wykonać w odwrotnej kolejności?

Wskazówki dotyczące tego, jak używać SCAMPER

Zacznij od wyboru istniejącego produktu lub usługi, którą chciałbyś ulepszyć.

Następnie zadaj pytania dotyczące każdego z siedmiu elementów.

Zastosuj te pytania do każdego aspektu, który jest istotny z perspektywy danego produktu/ usługi.  

Spójrz na odpowiedzi, które wymyśliłeś. Czy którakolwiek z tych odpowiedzi wyróżnia się jako realne rozwiązanie? Czy możesz użyć którejkolwiek z nich do stworzenia czegoś nowego lub ulepszenia istniejącego rozwiązania?

SCAMPER przykłady z życia wzięte

Na świecie istnieje wiele firm, których rozwój przypomina proces SCAMPER. Przykładem takiej firmy jest McDonalds, która w swojej historii przechodziła wiele zmian. W ramach tych zmian mogła wykorzystać następujące elementy omawianej metody:

Put to other uses: sprzedaż restauracji i nieruchomości zamiast zwykłych hamburgerów.

Eliminate: samoobsługa zamiast obsługi kelnerskiej.

Reverse: płatność przed konsumpcją posiłku.

Technika SCAMPER ma korzenie w projektowaniu. Projektowanie to proces doskonalenia rzeczy w celu zwiększenia ich funkcjonalności. W przypadku SCAMPER modyfikacja ma również na celu podnoszenie atrakcyjności sprzedażowej przedmiotów oraz uczynienie ich nowatorskimi i pożądanymi. Kreatywne myślenie i rozwiązywanie problemów są niezbędnymi częściami procesu projektowania.

Szablon metody SCAMPER możesz pobrać tutaj. A jeśli chcesz poznać więcej narzędzi, zapraszam do strefy Narzędziwonik.

Pictures by Christoph Niemann